Makalenin tam metin linki; https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0048357524003134

Amitraz Direncinde Yeni Bir Mutasyon Türkiye'de Tespit Edildi

Bu bilimsel çalışma, Varroa destructor akarında amitraz ilacına karşı yeni bir direnç mekanizması bulunduğunu ortaya koymaktadır. Çalışmaya Türkiye’den çok sayıda arıcı da örnek göndermiştir.

1. Varroa ve Amitraz Kullanımı

  • Varroa, kolonilerde en büyük kayıp nedenlerinden biridir.

  • Amitraz yıllardır Varroa mücadelesinde en çok kullanılan kimyasallardan biridir.

  • Uzun ve yoğun kullanım sonucu amitraz direnci oluşmaya başlamıştır.

2. Türkiye’de Yeni Bir Direnç Mutasyonu Bulundu (Y337F)

  • Türkiye’nin farklı illerinden toplanan 66 Varroa örneğinin 20’sinde yeni bir genetik değişim (Y337F) bulundu.

  • Bu mutasyon Belçika’daki Varroa örneklerinde hiç görülmedi.

  • Mutasyon, amitrazın hedef aldığı Octβ2R adlı reseptörün çok önemli bir bölgesinde yer alıyor.

3. Amitraz Direnci Bu Mutasyon ile İlişkili

  • Çalışmada yapılan toksisite testlerinde Y337F mutasyonunu taşıyan Varroa popülasyonları:

    • Amitraza karşı 8–12 kat daha dirençli bulundu.

  • Ayrıca, 10 mg/L amitraz uygulamasından sağ çıkan tüm Varroa’lar bu mutasyonu homozygous (F/F) olarak taşıyordu.

  • Yani bu mutasyon direncin ana nedeni olarak görülüyor.

4. Direncin Kesinliği CRISPR ile de Doğrulandı

  • Varroa’da genetik düzenleme yapılamadığı için model canlı olan Tetranychus urticae’de aynı mutasyon CRISPR-Cas9 ile oluşturuldu.

  • Mutasyonlu bireylerin:

    • Amitraza karşı 3–3,7 kat daha dayanıklı olduğu doğrulandı.

5. Arıcılar İçin Ne Anlama Geliyor?

Bu sonuçlar Türkiye’de amitraz direncinin yayıldığını ve yanlış/yoğun kullanımın direnci artırdığını göstermektedir.

Arıcılar için öneriler:

  1. Sadece BAL ARISINA ruhsatlı ilaçlar kullanılmalı.

  2. Aynı etken madde arka arkaya kullanılmamalı (rotasyon şart).

  3. Varroa mücadelesi:

    • Organik asitler (formik, okzalik)

    • Timol

    • Mekanik uygulamalar (tel taban, erkek yavru çıkarma vb.)
      …ile desteklenmeli.

  4. Koloniler düzenli Varroa takibine tabi tutulmalı.

  5. Doz aşımı veya uygunsuz kullanım direnci hızla artırabilir.

Kısaca Sonuç

Bu çalışma, Türkiye'de amitraz direncinin genetik bir temele dayandığını bilimsel olarak ortaya koymuştur. Yeni tespit edilen Y337F mutasyonu, amitrazın etkisini zayıflatan önemli bir direnç mekanizmasıdır. Bu nedenle, ülke genelinde entegre Varroa mücadele yönetimi ve rotasyon uygulamaları artık daha kritik hale gelmiştir.

23.11.2025