s10493-023-00879-z

Türkiye’de Varroa’da İlaç Direnci Haritalandı – Arıcılarımız İçin Önemli Bulgular

Şırnak Üniversitesi Arıcılık Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkez Müdür yardımcısı Doç. Dr. Esengül Erdem tarafından yürütülen ve Experimental and Applied Acarology dergisinde yayımlanan bu çalışma, Türkiye’nin doğu ve güneydoğusunda Varroa destructor’da görülen ilaç direnci mutasyonlarını incelemiştir.

1. Varroa’nın büyük çoğunluğunda piretroit direnci tespit edildi

Türkiye’nin doğu ve güneydoğusundan toplanan Varroa örneklerinin yaklaşık %80’inde ilaç direnciyle ilişkili L925V, L925I veya L925M mutasyonları bulundu.
Bu mutasyonlar, özellikle fluvalinat ve flumetrin (Apistan, Bayvarol) gibi yaygın ilaçlara karşı direnç oluşturuyor.

2. Türkiye’de ilk kez L925M mutasyonu tespit edildi

Daha önce ABD’de yaygın olduğu bilinen L925M mutasyonu Türkiye’de ilk kez bu çalışmada görüldü.

3. Coumaphos (Perizin) için direnç mutasyonu bulunmadı

Coumaphos’un hedef noktası olan AChE geninde herhangi bir direnç mutasyonu görülmedi.
Ancak bu, sahada direnç olmadığı anlamına gelmez; direnç başka mekanizmalarla gelişebiliyor.

4. Varroa’nın tamamı Kore haplotipinde

Türkiye’deki bütün Varroa örnekleri Kore haplotipine ait çıktı.
Bu, dünyada en hızlı çoğalan ve en zararlı tiptir.

5. İlaçların yoğun kullanıldığı bölgelerde direnç daha yüksek

Doğu ve Güneydoğu Anadolu’daki birçok arıcı, yıllarca aynı etken maddeyi kullanmış.
Bu durum, mutasyonların hızla yayılmasına neden olmuş.

🐝 Arıcılar İçin Ne Anlama Geliyor?

Bu bulgular, Türkiye’de Varroa ile mücadelede ilaç rotasyonunun zorunlu olduğunu açıkça göstermektedir.

✔ Aynı ilacı yıllarca kullanmak artık işe yaramayabilir.

Varroa, sürekli aynı etken madde kullanıldığında çok hızlı direnç geliştiriyor.

✔ Flumetrin ve tau-fluvalinate (piretroitler)

Birçok bölgede bu ilaçların etkisi ciddi şekilde düşmüş durumda.

✔ Organik asitler ve biyoteknik yöntemler daha önemli hale geliyor.

Formik asit, oksalik asit, laktik asit, tel taban, kuluçka kesme gibi yöntemler mutlaka programa eklenmeli.

✔ Rotasyon şart

Her yıl veya her uygulamada farklı etki mekanizmasına sahip ilaçların dönüşümlü kullanılması gerekiyor.
Bu, direnç gelişimini yavaşlatıyor.

📌 Arıcılık Merkezimizin Tavsiyeleri

Aynı etken maddeli ilaçları (ör. flumetrin–fluvalinat) arka arkaya kullanmayın.
Mümkünse yılda en az bir dönem organik asit uygulaması yapın.
Kovan tabanlarını tel taban şeklinde kullanın; Varroa’nın düşüp uzaklaşmasını sağlar.
Kolonilerde periyodik Varroa izleme yapın (şeker pudrası yöntemi — araştırmada da kullanıldı).
Yerel üretim ve veteriner ruhsatlı olmayan “kaçak ilaçlardan” uzak durun.

🔬 Bu Çalışma Neden Önemli?

Bu araştırma sayesinde:

Türkiye’nin doğu ve güneydoğu bölgesinde Varroa’nın direnç haritası çıkarıldı.
Dirençli mutasyonların yoğun olduğu bölgeler belirlendi.
Arıcılarımızın daha doğru ilaç seçimi yapmasına olanak sağlayacak bilimsel veriler üretildi.

Şırnak Üniversitesi, Türkiye’de Varroa direnç çalışmalarına öncülük eden kurumlar arasında yer almaktadır.