Proje Linki; https://sirnakbap.sirnak.edu.tr/tr/menu/normal-arastirma-projeleri/4702

Projenin Başlığı; Alem Dağı ve Çevresinde Üretilen Tusi Balının Coğrafik işaret olanaklarının DNA Metabakod yöntemiyle araştırılması

Özet

Bu çalışma, Şırnak ili İdil ilçesinde üretilen balların botanik ve coğrafik kökenlerinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Floristik analizlerde DNA metabarkodlama yaklaşımı kullanılarak, polen kaynaklarının cins (genus) ve familya düzeyinde moleküler düzeyde teşhisi hedeflenmiştir. Araştırma kapsamında İdil’e ait 11 farklı lokaliteden ve karşılaştırmalı dış grup olarak Hakkari ilinden bir bal örneği toplanmıştır. Örneklerden izole edilen polen DNA’ları, rbcL kloroplast gen bölgesi üzerinden yeni nesil dizileme (Illumina NovaSeq 6000) ile analiz edilmiştir. Veriler, çok değişkenli istatistiksel yöntemlerle değerlendirilmiş; ısı haritası, yığınlanmış sütun grafik, PCA ve dendrogram gibi görselleştirmeler ile desteklenmiştir. Sonuçlar, Cucurbitaceae, Rosaceae, Asteraceae ve Fabaceae gibi familyaların ve Cucumis, Citrullus, Prunus gibi cinslerin İdil örneklerinde baskın olduğunu göstermektedir. Hakkari örneği ise floristik kompozisyon açısından belirgin biçimde ayrışarak, coğrafik farkların polen bileşimine yansıdığını ortaya koymuştur. Yalnızca İdil örneklerine ait ortalama değerlere göre oluşturulan pasta grafikleri, bölgeye özgü polen profili açısından ayırt edici bir yapı sunmuştur. Bu durum, söz konusu balların potansiyel coğrafi işaret taşıyabileceğini ve rbcL barkod gen bölgesinin bu tespitte etkili bir biyobelirteç olarak kullanılabileceğini ortaya koymaktadır. Sonuç olarak, moleküler melissopalinolojik analizlerin, balın doğrulanabilir izlenebilirliği ve ticarileştirilmesi açısından önemli katkılar sunabileceği değerlendirilmiştir.